Fort XI
An abandoned Poznan Fortress Fort in Poland. I visited it during our trip in 2011.
This abandoned spot is located in central Poland.
Został zbudowany w latach 1877-1884 z betonu i cegły na planie pięciokąta. Obiekt miał stanowić umocniony punkt oporu na lewobrzeżnej linii obrony miasta Torunia, ogień z jego 20 dział położonych na otwartych stanowiskach ze schronami obsługi mógł docierać do Cierpic i Gniewkowa. Fort był otoczony suchą fosą oraz obwałowaniami ziemnymi i dobrze zamaskowany w terenie. Warowni miała bronić załoga złożona z 650 artylerzystów i jednego batalionu piechoty. Był on wykorzystywany jako koszary.
W czasie modernizacji fortu w 1894 przykryto sklepienia nad koszarami metrową warstwą betonu, podwyższono wały, by obiekt był odporny na pociski kalibru 150 mm. Uzupełniono roślinność pokrywającą stoki forteczne. Wreszcie w roku 1911 otoczono całość drutem kolczastym. Wyjeżdżając z Torunia, załoga niemiecka zabrała ze sobą całość mechanicznego wyposażenia fortu i zniszczyła kable telefoniczne i telegraficzne. Do roku 1922 obiekt stał pusty. Następnie przejęło go Wojsko Polskie, które po powierzchownym remoncie wykorzystywało go jako czasowe kwatery dla wojska, przede wszystkim artylerzystów uczestniczących w ćwiczeniach na poligonie toruńskim.
W czasie II wojny światowej w forcie przetrzymywani byli jeńcy brytyjscy Stalagu XX A (patrz Obóz jeniecki w Toruniu – Glinkach), którzy pracowali przymusowo przy rozbudowie dworca Toruń Kluczyki. Ślady ich obecności w forcie przetrwały do dziś – są nimi rysunki na wewnętrznych ścianach kaponiery fortecznej oraz w pomieszczeniu adaptowanym ongiś na karcer.
W 1960 rozebrano część oskarpowań fortu oraz zabudowano fosę. Obecne fort użytkuje prywatny właściciel, oficjalnie wejście na jego terenie jest możliwe jedynie po zdobyciu odpowiedniego pozwolenia jednak fort nie jest w żaden sposób ochraniany czy zabezpieczony i wejście na jego teren nie stanowi problemu co sprawia że podlega silnej dewastacji, znikanie elementów metalowych za sprawą złomiarzy oraz zacieranie napisów na ścianach nie powoduje żadnej reakcji ze strony właściciela czy władz miasta.
