Papiernia Papianice

An abandoned paper mill in Poland. I visited it during our trip in 2011.
This abandoned spot is located in central Poland.

Z działalnością fabrykantów pochodzenia niemieckiego łączy się także powstanie przemysłu papierniczego w Pabianicach. Papiernię założył tutaj w 1863 r. Leonhard Fessler. W 1874 r. nabył ją Robert Saenger z Warszawy. Początkowo zakład wytwarzał na potrzeby pabianickiego i łódzkiego przemysłu papier pakowy, tekturę, gilzy i szpule dla przędzalni. Po śmierci Roberta Saengera w 1879 r. fabrykę prowadził Artur Steinhagen, spokrewniony z właścicielem zakładu.

Fabryka należała do trzech osób: Oskara Saengera, jego matki Marianny Saenger i siostry baronowej Ike-Dunikowskiej. Ogólna tendencja do koncentracji przemysłu skłoniła właścicieli firmy do założenie spółki akcyjnej. W 1898 r. zarejestrowano Towarzystwo Akcyjne Pabianickiej Fabryki Papieru Robert Saenger. Do Zarządu spółki weszli: Marianna i Oskar Saengerowie oraz Andrzej Ike. Kapitał zakładowy wynosił 750 000 rubli i został podzielony na 1500 akcji po 500 rubli. W firmie było zatrudnionych 160 robotników na jedną zmianę. W 1903 r. liczba pracowników wzrosła do 350 osób.

Według danych z 1908 r. spółka R. Saengera produkowała papier pakowy, piśmienny i manufakturowy oraz papier ustnikowy wysokiej jakości, który był eksportowany do Rosji. Fabryka zatrudniała 380 robotników kobiet i mężczyzn. Do wybuchu I wojny światowej produkcja papieru wynosiła 450-500 ton miesięcznie. Wyrabiano poza wymienionymi papier afiszowy i albumowy w wysokim gatunku. W latach 1914-1918 fabryka nie poniosła strat ze strony władz okupacyjnych. Urządzenia nie zostały wywiezione przez Niemców.

Rodzina Saengerów próbowała przejąć w swoje ręce inne zakłady papiernicze.

W okresie międzywojennym firma była połączona z zakładami papierniczymi w Włoclawku, w Myszkowie oraz Warszawie i funkcjonowała pod nazwą Fabryka Papieru i Celulozy Steinhagen i Saenger SA. Pabianicka fabryka papieru słynęła z dobrych stosunków między robotnikami a zarządem oraz popierania inicjatyw o charakterze społecznym.